Zwarte lijst als preventiemiddel tegen criminele zorgverleners
Werkgeversvereniging ZorgZijn heeft eind 2014 het Waarschuwingsregister Zorg & Welzijn (hierna het “Register”) in werking gesteld. Zorg- en welzijnsorganisaties worden namelijk in toenemende mate geconfronteerd met zorgverleners die laakbaar gedrag vertonen jegens cliënten. Aangezien deze zorgverleners tot op heden niet werden geregistreerd, konden ze na ontslag vaak ongehinderd bij een andere organisatie aan het werk. ZorgZijn heeft daarom met het Register de mogelijkheid gecreëerd om zorgverleners te registreren die zich schuldig hebben gemaakt aan diefstal, mishandeling, seksueel grensoverschrijdend gedrag en ander ontoelaatbaar gedrag in de verplegings-, verzorgings- en thuiszorgsector, de gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg.
Door middel van het Register kunnen zorg- en welzijnsorganisaties een integriteitsscreening uitvoeren bij het in dienst nemen van nieuwe medewerkers. Hierdoor kan de voormalig werkgever voor een periode van twee of vier jaar voorkomen dat de ex-werknemer elders in deze sector aan de slag kan gaan en daar mogelijk strafbaar gedrag zal vertonen. Om dit te bewerkstelligen, worden verwijzingsgegevens in het Register opgenomen, zoals de NAW-gegevens, het geslacht, de geboortedatum, de geboorteplaats, de datum van opname in het Register en de naam en telefoonnummer van de primaire bron. De gegevens zijn alleen toegankelijk voor aangesloten leden en kunnen alleen worden geraadpleegd indien iemand solliciteert bij een andere deelnemer van het Register.
Hoewel de verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens in beginsel verboden is op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens, heeft het College bescherming persoonsgegevens (CBP) het Register wel goedgekeurd. De aan het Register deelnemende zorg- en welzijnsorganisaties dienen in ieder geval te voldoen aan de volgende eisen:
- Iedere deelnemer moet een intern register bijhouden dat alleen voor de eigen organisatie zichtbaar is en dat bovendien is aangemeld bij het CBP. In dit interne register worden gegevens aangaande de aard, de omvang en het tijdstip van het laakbaar gedrag vastgelegd en de personalia van de criminele zorgverlener voor een periode van acht jaar.
- Er moet sprake zijn van laakbaar gedrag dat op basis van een deugdelijk onderzoek is vastgesteld.
- Het moet gaan om meldingen van zorgverleners die zijn ontslagen of waarvan de arbeidsrelatie is beëindigd en waartegen tevens aangifte is gedaan. De betrokkene hoeft voor het vergrijp niet veroordeeld te zijn.
- Er moeten voldoende bewijsstukken zijn en deze bewijsstukken moeten worden bewaard in het onderliggende dossier.
- De zorgverlener moet over de opname in het Register op de hoogte zijn gesteld. Daarnaast moet hij worden geïnformeerd over de mogelijkheid van inzage, correctie en verzet en over de mogelijkheid tot het indienen van een klacht bij de Klachtencommissie.
- De inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de zorgverlener dient zo veel als mogelijk beperkt te blijven. Dit houdt in dat het doel waarvoor de verwijzingsgegevens worden verwerkt niet op een andere of minder nadelige wijze kan worden verwezenlijkt.
- Voor opname in het Register weegt de deelnemer het belang van de deelnemende organisaties af tegen de gevolgen van de opname voor de ontslagen zorgverlener. De gevolgen van opname dienen in verhouding te staan tot het gepleegde handeling en de overige omstandigheden van het geval.
- Iedere deelnemer dient passende, technische en organisatorische maatregelen te nemen om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of tegen enige vorm van onrechtmatige verwerking. Na twee of vier jaar worden de gegevens over de zorgverlener in beginsel automatisch uit het Register verwijderd.