Wkkgz: met welke regels moet u sinds 1 januari 2016 rekeninghouden?
Dat de Wkkgz ingrijpende wijzigingen in de klachtenafhandeling in de zorg teweegbrengt is algemeen bekend. Lees hierover meer in ‘Zorginstellingen: is uw geschilleninstantie Wkkgz-proof?’. Er was alleen nog weinig aandacht voor de andere onderwerpen van de Wkkgz, terwijl die ook van directe invloed zijn op de organisatie en de werkwijze van zorginstellingen. Wist u bijvoorbeeld dat zorginstellingen nieuw personeel moeten ‘screenen’? En dat zij vertrekkende werknemers die hebben gedisfunctioneerd niet zomaar mogen laten gaan, maar hun nieuwe werkgevers over het disfunctioneren moeten inseinen? En dat patiënten recht hebben op informatie over de effectiviteit van de behandeling en de prijs hiervan, vergeleken met andere zorgaanbieders? Dat er meer eisen worden gesteld aan de onderlinge samenwerking van hulpverleners? Dat er een openbaar register van zorgaanbieders komt, zodat patiënten-consumenten beter weten “wat er te koop is in zorgland”?
Set van regels
Samengevat bevat de Wkkgz strengere bepalingen over het functioneren van (huidige en nieuwe) medewerkers van zorginstellingen, regels ter bevordering van de kwaliteit van de zorg en normen ter versterking van de positie van de patiënt, die in de Wkkgz nadrukkelijk ook als consument wordt gepositioneerd. Deze set van regels is van kracht sinds 1 januari 2016 (in tegenstelling tot de regels in de Wkkgz over de klachtenafhandeling, die pas ingaan vanaf 2017). Hieronder een kort overzicht.Functioneren medewerkers
Ten opzichte van de Kwaliteit Zorginstellingen (Kzi) brengt de Wkkgz een aantal nieuwe elementen over de positie van de eigen (toekomstige en huidige) werknemers van de zorginstelling, namelijk:- De Wkkgz geeft zorginstellingen meer rechten, maar ook verplichtingen, om het verleden van nieuwe medewerkers na te trekken: via de zogeheten ‘vergewisplicht’ (art. 4 lid 1a) en door het opvragen van een ‘verklaring omtrent het gedrag’ (art. 4 lid 2 en 3);
- Daaraan gekoppeld wordt een meldplicht disfunctioneren geïntroduceerd en de mogelijkheid informatie te verstrekken aan nieuwe werkgevers (art. 11 lid 1 b en c);
- Zorginstellingen moeten met zelfstandige hulpverleners een schriftelijke overeenkomst sluiten waarin de hulpverleners moeten verklaren zowel de wet te volgen als de interne regels van de zorginstelling (art. 4 lid 1b).
Kwaliteit van de zorg
De Wkkgz bevat ook een aantal nieuwe bepalingen ter verbetering van de kwaliteit van de zorg:- De term ‘verantwoorde zorg’ is in de Wkkgz vervangen door ‘goede zorg’, waarbij van belang is dat ten aanzien van de organisatie van de zorg- en kwaliteitssystemen het element ‘samenwerking/afstemming’ explicieter is verwoord (art. 3 en 7);
- De zorgaanbieder mag patiëntgegevens over incidenten gebruiken voor kwaliteitsdoeleinden zonder toestemming van de patiënt (art. 9 lid 1);
- De zorgaanbieder moet een interne procedure opstellen voor de afhandeling van signalen van incidenten (art. 9 lid 2-4 en art. 6.1 Uitvoeringsbesluit Wkkgz);
- Er moet een ‘veilig melden-systeem’ zijn, waarvan de gegevens niet in een juridische procedure mogen worden gebruikt met uitzondering van het strafrecht (art. 9 lid 6);
- Er komt een openbaar register van zorgaanbieders (art. 12);
- De wet creëert een rechtsbasis voor de zorgaanbieder tot verstrekking van persoonsgegevens aan IGZ na de melding van een incident (art. 11 lid 2).
Sterkere rechtspositie patiënt als zorgconsument
Het streven om de empowerment van de patiënt te bevorderen is terug te vinden in de volgende bepalingen:- Enkele regels ter bevordering van de positie van de patiënt als consument: recht op keuze-informatie zodat de patiënt verschillende zorginstellingen kan vergelijken, waaronder informatie over de wachttijd voor een behandeling en de bewezen werkzaamheid van de zorg (art. 10 lid 1 en 2);
- De patiënt heeft recht op informatie over incidenten met merkbare gevolgen (art. 10 lid 3). Daarbij wordt een ruime definitie van ‘incident’ gehanteerd: een onverwachte gebeurtenis ten aanzien van de kwaliteit van de zorg die tot schade heeft geleid of kan leiden (art. 1.1 Uitvoeringsbesluit Wkkgz);
- De meldplicht van zorgaanbieders jegens de IGZ geldt niet meer alleen voor seksueel misbruik, maar wordt uitgebreid naar (alle) geweld in de zorgrelatie, zoals ouderenmishandeling (art. 11 lid 1 b).
