Poolse gedetacheerde vrachtwagenchauffeur valt onder algemeen verbindend verklaarde Cao

Kantonrechter Venlo, 10 augustus 2011, JAR 2011/234

Feiten

De heer Nico Mooy is enig aandeelhouder en bestuurder van Mooy Oost Europa Service B.V. (hierna: ‘Nico Mooy NL’), een in Milsbeek gevestigd internationaal transportbedrijf. De heer Mooy is daarnaast enig aandeelhouder en bestuurder van een Pools uitzendbureau, Nico Mooy Transport Sp (hierna: ‘Nico Mooy Polen’). Bij Nico Mooy NL is slechts één Nederlandse werknemer in dienst. Sinds 2009 huurt Nico Mooy NL alle chauffeurs in via Nico Mooy Polen. Het betreffen allen Poolse chauffeurs, die op basis van een Poolse arbeidsovereenkomst met Nico Mooy Polen aan Nico Mooy NL worden uitgeleend. De Poolse chauffeurs verdienen daardoor substantieel minder dan hun Nederlandse collega’s bij andere transportbedrijven. De meeste chauffeurs hebben hun standplaats bij de vestiging van Nico Mooy NL in Milsbeek en een belangrijk deel (maar niet het belangrijkste) van de ritten betreft vervoer in Nederland en vanuit Nederland naar diverse Europese landen.

Volgens FNV Bondgenoten is sprake van ‘sociale dumping’

FNV Bondgenoten is partij bij de Cao Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen (hierna: ‘de cao’). De cao was met onderbrekingen algemeen verbindend verklaard. FNV Bondgenoten meent dat de cao, voor zover algemeen verbindend verklaard, ook op de Poolse chauffeurs van toepassing is. FNV Bondgenoten vragen in juli 2011 in verschillende media aandacht voor de kwestie (ook wel aangeduid als ‘Polen-uitzendconstructie’). Zij stellen dat steeds meer Nederlandse vrachtwagenchauffeurs worden verdrongen door buitenlandse collega’s en kwalificeren de Polen-uitzendconstructie als ‘sociale dumping’.

De kantonrechter Venlo

FNV Bondgenoten dagvaarden daarop Nico Mooy NL voor de kantonrechter Venlo. In die procedure vorderen zij onder meer een verklaring voor recht, dat de arbeidsvoorwaarden uit de cao op de Poolse chauffeurs van toepassing zijn en dat, - voor zover de cao niet algemeen verbindend is verklaard - tenminste het wettelijk minimumloon, de wettelijke vakantiebijslag en de vakantiedagen op de Poolse chauffeurs van toepassing zijn. Nico Mooy NL verweert zich tegen de vordering. Zij voert daartoe zowel een aantal technische, als inhoudelijke verweren aan. Het belangrijkste technische verweer bestaat eruit dat de Nederlandse rechter geen rechtsmacht heeft. Het inhoudelijke verweer komt er kort gezegd op neer dat Nico Mooy NL zich niet onrechtmatig heeft gedragen, nu het haar vrij staat om een buitenlands uitzendbureau in te schakelen. Nico Mooy NL merkt daarbij op dat de feitelijke werkzaamheden buiten Nederlands plaatsvinden en er geen enkele verknochtheid is met de Nederlandse arbeidsmarkt. De kantonrechter stelt voorop dat hij wel degelijk rechtsmacht heeft. Dan gaat hij in op de vraag of tussen Nico Mooy NL en de Poolse uitzendkrachten Nederlands recht van toepassing is. Hij beantwoordt die vraag aan de hand van regels uit het internationaal privaatrecht (het zogenaamde ‘Rome I-verdrag’, voorheen ‘EVO’ genaamd), de Europese wetgeving met betrekking tot het vrije verkeer van werknemers en de grensoverschrijdende terbeschikkingstelling van werknemers. De kantonrechter oordeelt, kort samengevat, dat Nico Mooy NL op oneigenlijke gronden Poolse chauffeurs tegen Poolse arbeidsvoorwaarden te werk heeft gesteld. Volgens de kantonrechter was sprake van een zekere vereenzelviging tussen de Nederlandse en Poolse vennootschappen. Omdat deze vereenzelviging niet totaal is, gaat de kantonrechter er wel vanuit dat de chauffeurs niet in dienst zijn bij Nico Mooy NL, maar ‘slechts’ zijn ingehuurd. Dit betekent dat sprake is van grensoverschrijdende detachering. De kantonrechter overweegt dat de Wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende arbeid, (de ‘WAGA’) van toepassing is. Met de WAGA heeft de Nederlandse wetgever de regels uit de Europese Detacheringsrichtlijn (hierna: ‘Detacheringsrichtlijn’), in ons land geïmplementeerd. Op grond van de WAGA zijn de kernbepalingen van algemeen verbindend verklaarde cao’s ook van toepassing op in Nederland gedetacheerde werknemers. Daarmee is echter nog niet gezegd dat de arbeidsvoorwaarden uit de cao op de Poolse chauffeurs moesten worden toegepast. Daarvoor is namelijk (in beginsel) vereist dat de feitelijke arbeid in Nederland wordt verricht. De kantonrechter overweegt dat het centrum van de werkzaamheden in Nederland ligt en dat Nederlands recht van toepassing zou zijn geweest als geen keuze voor het Poolse recht zou zijn gemaakt. Tegen die achtergrond concludeert de kantonrechter dat de financiële arbeidsvoorwaarden uit de cao hadden moeten worden toegepast voor de tijd dat de algemeen verbindend verklaring gold. Op momenten dat de cao niet algemeen verbindend is verklaard dient Nico Mooij Polen het Nederlandse minimumloon te betalen, inclusief vakantiegeld en vakantiedagen.

Tips

• De dwingendrechtelijke Nederlandse wet- en regelgeving (waaronder het minimumloon en de minimum vakantiebijslag) is ook van toepassing op buitenlandse werknemers die door een Nederlands bedrijf worden ingehuurd.
• Op grond van de Detacheringsrichtlijn, in ons land vertaald in de WAGA, zijn ook de kernbepalingen van algemeen verbindend verklaarde cao’s van toepassing op in Nederland gedetacheerde werknemers. Doel van de Detacheringsrichtlijn is om oneigenlijke concurrentie te voorkomen en buitenlandse werknemers te beschermen.
• De uitspraak van de kantonrechter Venlo heeft een bredere werking dan alleen uitzendconstructies in het Beroepsgoederenvervoer. De uitspraak is ook relevant voor andere branches waar veel met buitenlandse uitzendkrachten wordt gewerkt (waaronder bijvoorbeeld de Tuinbouw en de Bouw).