Mogelijkheid tot opleggen bevel in IE-zaken zonder oproeping wederpartij

Ex parte bevel voor het eerst toegepast bij beschikking van de voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag van 7 juni 2007. Zoals eerder bericht in onze nieuwsbrief is op 1 mei de wetswijziging die het gevolg was van de implementatie van de Handhavingsrichtlijn (2004/48/EG) in werking getreden. Met name de mogelijkheid die daardoor is gecreëerd om in intellectueel eigendomszaken de proceskosten geheel vergoed te krijgen heeft (terecht) veel aandacht gekregen. Dat is echter niet de enige verruiming van de 'toolkit' van de rechthebbende. Een ander opmerkelijk nieuw verschijnsel is het zogenaamde ex parte bevel, dat is geïntroduceerd in artikel 1019e van het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering ('Rv)'.

1019e Rv: ex parte bevel

De procedure die in dit artikel in het leven is geroepen is een soort kort geding waarbij partijen niet verschijnen en de wederpartij zelfs niet wordt opgeroepen. De voorzieningenrechter kan op grond van dit artikel een voorlopige voorziening opleggen zonder dat verweerster is gehoord of zelfs maar in kennis is gesteld van de procedure. Een ex parte bevel moet bij verzoekschrift worden verzocht en is met name bedoeld voor het geval dat uitstel onherstelbare schade zou veroorzaken voor de rechthebbende. Artikel 1019e Rv luidt:

1. In spoedeisende zaken, met name indien uitstel onherstelbare schade voor de houder van het recht van intellectuele eigendom zou veroorzaken, is de voorzieningenrechter bevoegd een onmiddellijke voorziening bij voorraad te geven op een bij verzoekschrift gedaan verzoek om tegen de vermeende inbreukmaker een bevel uit te vaardigen teneinde een dreigende inbreuk op het recht van intellectuele eigendom van de houder te voorkomen, zonder de vermeende inbreukmaker op te roepen.
2. De voorzieningenrechter kan het verzoek toewijzen onder voorwaarde dat tot een door hem te bepalen bedrag zekerheid wordt gesteld.
3. De vermeende inbreukmaker kan vorderen dat de voorzieningenrechter die de beschikking inhoudende het bevel genoemd in het eerste lid heeft gegeven, de beschikking herziet, rechtdoende in kort geding.

Kledingcollectie Bengh per Principesse

Paletti Collections is ontwerpster van een kledingcollectie die onder de naam BENGH PER PRINCIPESSE op de markt wordt gebracht. Paletti stelt dat verweerster inbreuk maakt op haar auteursrecht en niet-geregistreerde Europese modelrecht door een collectie op de markt te brengen die sterk lijkt op haar ontwerpen. Verweerster exploiteert een internetwinkel, die zich, zo stelt Paletti, kenmerkt door een hoge omloopsnelheid, een oncontroleerbare kwantiteit van ingekochte en verkochte producten en het lastig traceren van afnemers waardoor de inbreukmakende producten zich als een olievlek verspreiden.

Voorzieningenrechter wijst bevel toe

Het verzoek was voor de voorzieningenrechter voldoende gemotiveerd voor toewijzing. Voor zover bekend is dat de eerste keer dat een ex parte bevel is gegeven. Zonder dat verweerster werd opgeroepen en verweer heeft kunnen voeren, werd zij bevolen haar handel in de kindercollectie te staken, op straffe van een dwangsom van € 5000 per dag dat de inbreuk voortduurt of € 500 per verhandeld inbreukmakend product.

Ex parte verzoek snel toegewezen

Deze beschikking laat zien dat de voorzieningenrechter in Den Haag - exclusief bevoegd in veel IE-zaken- vrij makkelijk een ex parte bevel toewijst. Paletti stelde slechts dat de collectie van verweerster inbreuk maakte op haar model- en auteursrechten en dat de producten via internet verkocht werden. Handel via internet is toch allesbehalve uitzonderlijk, maar deze weinig concrete onderbouwing van het in art. 1019 e genoemde spoedeisend belang volstond voor de rechter. Dit lijkt erop te duiden dat in ieder geval de voorzieningenrechter in Den Haag vrij gemakkelijk een ex parte bevel toe te wijzen en slechts een marginale toets toepast.

Zorgvuldig toepassen

Dat wil overigens weer niet zeggen dat rechthebbenden nu massaal zullen of zouden moeten grijpen naar deze procedure. Als een ex parte bevel wordt gegeven en later zou blijken dat het verzoek ten onrechte is ingediend kan dat vergaande consequenties hebben. De getroffene van het bevel kan vergoeding eisen van de schade die is veroorzaakt door het ten onrechte aangevraagde en opgelegde bevel. De ex parte procedure zal dan ook zorgvuldig moeten worden toegepast. Omdat de rechter slechts marginaal lijkt te toetsen, ligt die verantwoordelijkheid bij de rechthebbende.