De woelige wateren rond de opzegbaarheid van de duurovereenkomst
De opzegbaarheid van duurovereenkomsten is een rijke bron voor geschillen. Een algemene wettelijke regeling ontbreekt. Daarom is het aan de rechterlijke macht om in de jurisprudentie het juridisch kader hiervoor te bepalen. Aangezien de omstandigheden van het geval en de redelijkheid en billijkheid een belangrijke rol spelen bij de beoordeling van de opzegbaarheid, is de uitkomst vaak onvoorspelbaar. Rechtsonzekerheid ligt op de loer. Het is voor partijen lastig navigeren door de woelige wateren rond de opzegbaarheid van de duurovereenkomst.
De Hoge Raad heeft de afgelopen maanden de koers van de rechtsontwikkeling rond de opzegbaarheid van de duurovereenkomst in navolging van de arresten De Ronde Venen/Stedin[1] en Auping/Bever-slaap[2] verder aangescherpt in het Provincie Noord-Holland / Gemeente Amsterdam-arrest van 15 april 2016 (ECLI:NL:PHR:2016:48, NJ 2016/236) en het Alcatel-arrest van 10 juni 2016 (ECLI:NL:HR:2016:1134). In dit artikel zal ik ingaan op de duurovereenkomst (voor onbepaalde tijd) in het algemeen (II), de rechtsontwikkeling rond de duurovereenkomst met opzeggingsbeding (III) en de duurovereenkomst zonder opzeggingsbeding (IV), de rechtsontwikkeling door de Hoge Raad in 2016 (V) en afsluiten met mijn conclusie (VI).
Duurovereenkomst in het algemeen
Duurovereenkomsten zijn overeenkomsten waarbij partijen zich voor een zekere periode aan elkaar verbinden. Hierbij kan gedacht worden aan de distributieovereenkomst, kredietovereenkomst, arbeidsovereenkomst en de huurovereenkomst. Een duurovereenkomst moet onderscheiden worden van de aflopende overeenkomst, die als het ware vanzelf eindigt nadat de prestatie is geleverd. Bij een aflopende overeenkomst, zoals de koopovereenkomst, eindigt de overeenkomst bijvoorbeeld over het algemeen als de verkoper heeft geleverd en de koper heeft betaald. Bij duurovereenkomsten ligt dit wat moeilijker, omdat partijen zich voor langere en soms zelfs onbepaalde tijd aan elkaar verbinden voor prestaties.