Bestuurdersaansprakelijkheid: werkt een vrijwaring?

Waarom zou je een vrijwaring opnemen in de statuten van een zorginstelling? Het antwoord is helder: omdat een vrijwaring opnemen werkt. In dit artikel alles over het waarom van vrijwaringen.

De drie belangrijkste voordelen en redenen om een vrijwaring in de statuten op te nemen

1. Er hoeft niet per bestuurder onderhandeld te worden over de vrijwaring omdat deze automatisch voor iedere bestuurder geldt als het in de statuten zo staat opgenomen. 2. De vrijwaring is voor iedereen kenbaar omdat de statuten van de zorginstelling worden gedeponeerd bij het handelsregister. 3. De notariële akte van statutenwijziging geldt als dwingende bewijskracht.

Wat is een vrijwaring ?

Een vrijwaring houdt in dat een bestuurder –op enkele uitzonderingen na- gevrijwaard wordt van zijn aansprakelijkheden. Stel. Een bestuurder wordt aansprakelijk gesteld en de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering dekt de schade niet. Dan kan een vrijwaring ervoor zorgen dat de zorginstelling de schade vergoedt waarvoor de bestuurder aansprakelijk is gesteld.

Voor welke aansprakelijkheden geldt een vrijwaring?

Een vrijwaring werkt alleen voor externe aansprakelijkheid. Lees hierover meer in ons e-book over bestuurdersaansprakelijkheid. Van externe aansprakelijkheid spreken we bijvoorbeeld als crediteuren, patiënten of andere mensen of organisaties van buiten de zorgstelling de bestuurders daarvan aansprakelijk stellen. Ter vergelijking: een voorbeeld van interne aansprakelijkheid is als een raad van toezicht een bestuurder aanspreekt op zijn beleid en hem aansprakelijk stelt. Ook zou een nieuwe bestuurder een oud-bestuurder kunnen aanspreken op zijn beleid en hem kunnen aansprakelijk stellen. Dit is dus iemand van binnen de zorginstelling.

Wat is de grens van de vrijwaring?

Als een bestuurder handelt op een manier die ernstig persoonlijk verwijtbaar is, of als er sprake is van opzet en bewuste roekeloosheid, geldt de vrijwaring in beginsel niet. Ernstig persoonlijk verwijtbaar handelen is bijvoorbeeld de situatie dat een bestuurder een greep uit de kas doet.

Wat is de verhouding van de vrijwaring ten opzichte van de aansprakelijkheidsverzekering van de bestuurders?

Vergoedt de verzekering de kosten van bestuurdersaansprakelijk niet (geheel) als een bestuurder aansprakelijk gesteld is? Dan betaalt de zorginstelling de (overige) kosten aan de bestuurder. Zoals eerder gezegd, zijn hier uitzonderingen op.

Voorbeeld:

Bestuurder A van zorginstelling B wordt aansprakelijk gesteld voor een bedrag van € 150.000,--. Er is geen sprake van opzet, bewuste roekeloosheid of ernstig persoonlijk verwijtbaar handelen. Toch dekt de verzekering van bestuurder A maar een bedrag van € 100.000,--. De vrijwaringsbepaling van de statuten van zorginstelling B melden dat het restant dat niet door de verzekeraar wordt vergoed, door de zorginstelling aan de bestuurder wordt vergoed. Zorginstelling B keert daarom een bedrag van € 50.000,-- uit aan de bestuurder als vergoeding nadat de bestuurder de schadevergoeding die hij moet betalen, zelf heeft betaald.

Wilt u een vrijwaringsbepaling opnemen in de statuten van uw zorginstelling?

Controleer eerst of in de huidige statuten van uw zorginstelling al een vrijwaringsbepaling is opgenomen. Is dit het geval? Controleer vervolgens of de vrijwaringsbepaling uitgebreid en duidelijk genoeg staat omschreven. Is dit niet het geval? Of staat er überhaupt geen vrijwaringsbepaling in de statuten opgenomen? Dan kunt u de huidige bepaling over vrijwaring wijzigen of een bepaling in de statuten laten opnemen. Het orgaan dat bevoegd is te besluiten tot statutenwijziging, kan dit regelen via een statutenwijziging. Dit zal in de meeste gevallen het bestuur zijn, na goedkeuring door de raad van toezicht. Wij adviseren het wijzigen of het opnemen van een vrijwaringsbepaling altijd af te stemmen met uw raad van toezicht. Als u naar aanleiding van dit artikel aanvullende vragen heeft, adviseren wij u hier graag over. Neem hiervoor contact op met Sophie Morriën of Jan Schouten.